“It’s A Small World” is ongetwijfeld één van de meest populaire attracties in Fantasyland. Het geheel oogt vrolijk, kleuring, fris en fleurig. Toch dateert het idee voor deze muzikale wereldcruise reeds uit de jaren 60.
De schepping van de wereld
In 1960 zocht Walt Disney naar een geschikt middel om zijn Disneyland in Anaheim te helpen uitbreiden en nieuwe technologieën voor het park te ontwikkelen. Zo besloot hij de knowhow van WED Enterprises (Walt Disney Imagineering) ten dienste te stellen van bedrijven en ondernemingen die deelnamen aan de Wereldtentoonstelling van 1964-1965 in New York. Disney verzekerde hen dat ze niet alleen de vruchten zouden plukken van de Disneyaanse creativiteit, maar dat ze ook de kans zouden krijgen om hun expositie, na een jaartje wereldtentoonstelling, een blijvend onderkomen te geven in Disneyland (Anaheim).
Disney’s WED Enterprises ontwikkelde vier projecten voor de New York World’s Fair. De autoconstructeur Ford reageerde enthousiast op het voorstel van Walt Disney om een attractie te bouwen. De “Magic Skyway”, zoals deze doorrij-attractie werd gedoopt, zou bezoekers vervoeren in Ford wagen doorheen een tentoonstellingsruimte met automatische figuren die de menselijke ontwikkeling uitbeeldden, van het Stenen Tijdperk tot de Moderne Tijden. De attractie kreeg de naam “Magic Skyway”. General Electric, dat op zoek was naar een middel om zijn imago op te krikken na een prijzenschandaal, huurde eveneens de diensten van Disney om een expositie te bouwen. Het resultaat was “Progressland”: een theater waarbij de zitplaatsen draaiden rondom een aantal vast podia waarop de ontwikkeling van de elektronische toepassingen werd uitgebeeld. Voor het paviljoen van de staat Illinois werd een levensechte en sprekende Abraham Lincoln gebouwd. “Great Moments with Mr. Lincoln” werd snel een van de meeste populaire attracties op de wereldtentoonstelling. De meest charmante attractie was echter “It’s A Small World”.
Het was het laatste project voor de World Fair waaraan WED Enterprises begon te werken. Enkele contactpersonen van Pepsi-Cola zakten af naar Californië om Disney’s hulp in te roepen voor de creatie van een paviljoen dat ten dienste zou staan van UNICEF, het fonds van de Verenigde Naties dat zich inzet voor het welzijn van de kinderen in de wereld. Een Disney stafmedewerker die ervan overtuigd was, dat drie projecten reeds meer dan voldoende waren voor WED, stuurde de mensen van Pepsi-Cola naar een bedrijf dat gespecialiseerd was in toestellen voor speelpleinen. Walt Disney was razend toen hij op de hoogte werd gebracht van de beslissing. “I’m the one who makes those decisions!” zei hij. “Tell Pepsi I’ll do it”. Zijn beslissing om zelf de attractie te bouwen viel minder dan een jaar voor de opening van de Wereldtentoonstelling in mei 1964.
Marc Davis, een Disney-tekenaar die de overstap naar WED Enterprises had gemaakt, ontwierp de animatie voor de indoor-boottocht die een ode zou brengen aan de kinderen in de wereld. Mary Blair zorgde voor de bijpassende decors. Het paviljoen kreeg als thema “It’s A Small World”. Er werd een nieuwe vervoersytseem ontwikkeld waarbij de bezoekers aan boord konden stappen van platboomde bootjes die werden voortgestuwd door geluidloze en onzichtbare waterstralen. Deze betrouwbare tuigjes zouden varen langs een kronkelend kanaal terwijl de bezoekers konden genieten van een zeemzoete wereldreis, vergezeld van een 250-tal schattige, geanimeerde poppen. De doeltreffendheid van de attractie hing grotendeels af van een aanstekelijke, universele melodie die kon gezongen worden in elke taal en begeleid door elk type van instrument. Walt Disney gaf de opdracht voor de muziek aan de broers Richard M. en Robert B. Sherman, die later ook de muziek voor de film Mary Poppins schreven.
De Shermans componeerden een eenvoudige, tweeledig liedje dat als een canon of in contrapunt kon worden gezongen. Het resultaat werkte perfect. De gehele It’s A Small World attractie werd als een bouwmodel geassembleerd in de studio en daarna in delen van New York verscheept. Daarna werden de WED-medewerkers geconfronteerd met een aantal onvoorziene problemen, onder meer met bouwvakkers uit New York die de medewerkers van WED Enterprises beschouwen als indringers. De bouw van It’s A Small World vorderde maar traag en Joe Bowman, die instond voor de supervisie van het project, was niet langer zeker of de deadline zou worden gehaald. Toen Walt Disney op een dag arriveerde voor een inspectie van de attractie, was het gebouw maar voor de helft voltooid. Joe Bowman vroeg Walt Disney met de bouwvakkers uit New York te gaan praten. Nadat Walt een babbeltje had gemaakt met de mannen engen had verteld over zijn vader die ooit nog timmerman was geweest op de Chicago World’s Fair, waren de bouwproblemen voor Bowman van de baan en It’s A Small World haalde de openingsdag van de Wereldtentoonstelling.
In juni 1966 kreeg de attractie een definitief onderkomen in Disneyland. De Magic Kingdom versie in Orlando (Florida) dateert van 1971. De Japanse versie in Tokyo Disneyland vervoert bezoekers sedert 1983.
Een gigantische speelgoedwereld
De Europese versie van “It’s A Small World” maakte onmiddellijk deel uit van Fantasyland toen het park op 12 april 1992 werd geopend. Begin april werd een week met avant-premières georganiseerd om de verschillende attracties van het park officieel in te huldigen. Zo kreeg elke sponsor de kans centraal te staan tijdens een grote openingsceremonie. Allerlei stijlen en wereldberoemde monumenten zitten in de voorgevel verwerkt: de Eiffeltoren, de Big Ben en Tower Bridge, de Toren van Pisa, Oosterse minaretten, Amerikaanse wolkenkrabbers en Japanse pagodes. Wat vooral opvalt, is de centrale toren met het fantasie-uurwerk. Om het kwartier komt een kleurrijke bende poppen en geanimeerde rekwisieten tevoorschijn voor een korte parade aan de voet van het uurwerk: vlaggen zwaaien heen en weer, ballen springen op en neer, propellertjes draaien vrolijk rond, de wijzers van het uurwerk beginnen te tollen, de zon krijgt gekke kuren en de zandloper maakt een tuimelbeweging. Vervolgens beginnen de poppen aan hun optocht.
Op wereldreis
Bezoekers gaan aan boord van de boten in een door glas overdekte wachtzone, omringd door fonteinen en vormbomen. Het themalied van It’s A Small World weerklinkt tijdens de gehele rit met variaties in stijl en tempo naargelang van het internationale decor.
De reis begint in Europa, waar 26 verschillende landen zich aan u voorstellen. Een Noorse schaatser opent de show terwijl enkele andere Scandinavische musici en dansers hun nummertje opvoeren naast een Zweeds kasteel. Ierse kinderen dansen de horlepijp te midden van een klaverveld en vergezeld van enkele leprachauns. Een Schotse knaap en het Loch Ness monster springen vrolijk op en neer terwijl dansers uit het Hoogland en doedelzakspelers in Schotse ruit een volksdans opvoeren.
In Engeland scharen paleiswachters, trompettisten, trommelslagers en Beefeaters zich in het gelid naast de Big Ben en de Tower van London. Een Omnibus wordt opgehouden bij de Tower Bridge. De beroemde marionetten, Judy en Punch, zitten op een halve maan, daarbij vergezeld van enkele zangers uit Wales.
In Frankrijk bemerkt u op de linkeroever onmiddellijk de Eiffeltoren. Aan de voet van het monument staat een groepje vrolijke cancan-danseressen. Wat verder staan een drietal muzikanten op een bloemenmarkt te spelen. U herkent ook duidelijk de andere monumenten van Parijs, waaronder de Notre-Dame en de Arc de Triomphe.
Aan uw rechterkant klappen Nederlandse kinderen hun klompen tegen elkaar. Naast hen ligt een bloemde met tulpen die heen en weer zwieren. Wat verderop staat een Belgisch meisje dat vergezeld is van een triootje schreeuwende ganzen.
De boot zeilt het zonnige Spanje binnen, waar Don Quichote en Sancho Panza vechten tegen de wieken van een windmolen. Uitgedoste Flamencodansers en Portugese gitaarspelers zetten de melodie verder naast een Iberisch kasteel.
Nu is Duitsland aan de beurt. Beierse zangers en koekoeksklokken geven de maat aan. Een Oostenrijkse jodeler en zijn geit zetten de melodie verder. U ziet opnieuw tikkende klokken en een groepje muzikanten met op de achtergrond de Matterhorn. De scheve toren van Pisa wijst u de weg naar Italië. Een tenor zingt er naast het Colosseum. U bemerkt een Romeins strijder in een triomfwagen en een zingende jongen in een gondola. Een vrolijk trio brengt een serenade op de Rialtobrug.
Griekse zuilen ondersteunen twee schapen en een herder die op zijn panfluit speelt. Pegasus zeilt over de Olympus terwijl de Olympische vlam gloeit op de top van de berg. In Oost-Europa ontmoet u dansers uit verschillende naties. U vaart rustig een Slavisch dorpje binnen. Oekraïense dansers met hun typische zwarte laarzen houden de tradities in ere. Een glimlachend Russisch echtpaar verwelkomt u aan de Kathedraal van Sint-Basil naast de torens van het Kremlin.
Het Aziatische continent is in zicht. De boten varen eerst China binnen waar een panda languit ligt te genieten terwijl enkele kinderen hun vliegers oplaten. Twee zangers in operakostumering begroeten u vanop een brug nabij de Grote Muur. Japanse kinderen in kimono zetten het avontuur verder. Een groepje Koreaanse kinderen zingt It’s A Small World op de trappen van een pagode.
U vaart nu richting Zuidoost-Azië en Indonesië. Siamese katten vullen het decor samen met de bewegende armen van Thaise godinnen. Birmaanse en Balinese dansers geven het geheel een exotisch tintje. In Sri Lanka worden de waterdragers begroet door een tijger en drie jonge meisjes. In Indië staat een groepje dansers gehuld in sari rondom een vijver waarin het beeld van de mystieke Tai Mahal wordt weerspiegeld. Verderop wordt een cobra betoverd door de muziek van een fluitspeler. Een jongen beklimt een magisch touw.
U belandt in het Midden-Oosten. Op het Arabisch Schiereneiland staan enkele zingende nomadenkinderen. Gesluierde meisjes dansen op de muziek van een Bedoeïenenjongen. Een kleine stamleider op een lachende kameel slaat op zijn drum terwijl Aladdin uit zijn magische lamp de geest tevoorschijn tovert. Een Turkse handelaar vervoert een groepje jonge passagiers op zijn vliegend tapijt. Een herdersjongen bespeelt een hoorn en begeleidt zo een jong meisje dat It’s A Small World staat te zingen op de oude muren van Jeruzalem.
U bevaart de Nijl in Egypte en passeert Cleopatra die vanop haar praam koelte wordt toegewuifd door enkele knechten. U vaart voorbij de drie piramiden en de Sfinx en onder een overwelfde doorgang waar gesluierde Marokkaanse meisjes staan te zingen. De boot zeilt door de jungle in Centraal Afrika vol vriendelijke zebra’s, neushoorns en apen. Hyena’s lachen, nijlpaarden waggelen en kinderen rijden op de rug van giraffen en leeuwen. Acht meisjes in typische klederdracht dansen onder met stro bedekte gewelven.
Richting Stille Oceaan. Maori-kinderen en kiwi-vogels spelen aan het water. Twee Australische jongens demonstreren het boemerangeffect, terwijl een dingo op de maat van de muziek zijn staart heen en weer beweegt. Een moederkangeroe en haar jong, drie vogelbekdieren, liervogels en koalaberen vullen het decor. In New Guinea vaart de boot voorbij drie jongens die op de drums spelen. Vissen en zeemeerminnen vergezellen hen. Meisjes uit Tahiti zetten het ritme verder terwijl Samoaanse vuurdansers voor de nodige hitte zorgen. Tiki-goden en hoeladanseressen staan aan de kust van Hawaï. Een surfer toont enkele van zijn kunstjes, te midden van een school vliegende vissen. Ook koning Kamehameha passeert de revue.
De woorden van It’s A Small World weerklinken in het Spaans en het Portugees wanneer de boot vaart voorbij een Zuid-Amerikaanse band die opgewekte calypsomuziek speelt op holle bidons. Op de achtergrond bemerkt u het Andes-gebergte. Een gaucho uit Argentinië speelt gitaar naast een pampastruis en een schommelstier. Twee lama’s wandelen voorbij een Peruviaanse jongen die zeilt in een rieten bootje op het Titicaca-meer. Een fluitspeler uit Chili begeleidt drie Boliviaanse zangers. Kinderen uit andere Zuid-Amerikaanse landen vergezellen hen.
In Centraal-Amerika dansen kinderen uit Guatemala voor een Azteken-piramide terwijl drie maïslies poppen op hun ezels de heuvels afdalen. Pinata’s hoppen op en neer boven een Mexicaans marktplein op het ritme van een orkest met dieren. Zangers uit Costa Rica, Mexico en Guatemala brengen u een serenade.
Nu is Noord-Amerika aan de beurt. Eerst de grote woestijnen in het zuidwesten en de indianenkinderen uit enkele stammen. Kachina-poppen uit Hopi-Land vergezellen hen. Een kleine cowboy wakkert het kampvuur aan terwijl twee kinderen op een schommelpaard en schommelkoe heen en weer bewegen. Een Alberta Mountie en een eenzame eland waggelen voorbij. Een eskimo en een ijsbeer proberen te vissen op het ijs. Jonge hockeyspelers glijden op het Canadese ijs.
Op de Noordpool glinsteren de ijskristallen. Wat verderop zitten drie plattelandskinderen op een hooiwagen. In New England spelen twee kinderen op het dek van de boot “Old Ironsides”. Bekende Amerikaanse wolkenkrabbers en bruggen vormen de achtergrond bij de volgende scène: meisjes in jeans eten popcorn en een breed geschouderde jongen toont trots zijn footballpak. Het Vrijheidsbeeld torent hoog boven het geheel. Hollywood laat zich van zijn beste kant zien. Miniversies van Fred Astaire en Ginger Rogers dansen opgewonden rond. Ze worden daarbij begeleid door een koortje dat staat te zingen onder het Hollywoodteken.
In de prachtige finale komen de “ambassadeurs” uit elke streek nog één keer bij elkaar om samen “It’s A Small World” in te zetten.
It’s not a Small World
De Small World binnenattractie telt 9 grote scènes, 279 geanimeerde figuren, 48 geanimeerde speeltuigjes en 247 geanimeerde rekwisieten. De kleurrijke voorgevel van de attractie is meer dan 274 meter lang. De centrale toren met uurwerk reikte tot een hoogte van 9,15 meter. De uurwerkparade die elke 15 minuten wordt opgevoerd, telt 32 geanimeerde poppen van bijna 1 meter groot en 45 geanimeerde rekwisieten. In de attractie zelf varen maximum 39 kanaalboten, die elk 24 passagiers kunnen vervoeren en die worden aangedragen door waterdruk. Gevolg: hoe meer boten, hoe hoger de druk, des te korter de vaart en des te korter het wachten. Een boottocht in It’s A Small World duurt gemiddeld 8 minuten. De woorden It’s A Small World zijn te horen in 9 talen: het Deens, Engels, Frans, Duits, Italiaans, Spaans, en voor de allereerste keer in een Disneypark, ook in het Arabisch, Hebreeuws en Portugees. Nog enkele productiedetails: 18 naaisters, kleermakers en ontwerpers werkten gedurende 2 jaar in het Disney Studios Park in Walt Disney World aan de honderden kostuums. Vaak werden de stoffen rechtstreeks geïmporteerd uit de eigenlijke landen om de authentieke klederdracht te kunnen vervaardigen. Voor de vervaardiging van de kostuums was nodig: 88,45 kg glitter, 8208 stuks juwelen, 338 meter gevlochten haren en 28 dozijn kwastjes.
Europa versus Amerika
Tussen de Europese versie van It’s A Small World en zijn Amerikaanse voorgangers bestaan er twee grote verschillen. In Disneyland Paris werden de verschillende continenten van de attractie dichter bij elkaar gebracht om ruimte te scheppen voor “Amerika”, een gedeelte dat ontbreekt bij de versie in Disneyland & Walt Disney World. Doordat in Disneyland Paris de attractie compacter werd gemaakt veranderd ook de tijdsduur. Terwijl in Walt Disney World een boottocht in It’s A Small World 11 minuten duurt en in Disneyland zelfs 11 a 14 minuten, beperkt de rit in Europa zich tot 8 minuten.
Een “It’s A Small World” attractie is te vinden in Disneyland Anaheim (California), Walt Disney World Orlando (Florida), Disneyland Paris (Frankrijk), Tokyo Disneyland (Japan) & Hong Kong Disneyland (China)
